Kê Khai Thuế: 4 Bước Đơn Giản Cho Hộ Kinh Doanh Nhỏ Lẻ

Hiện tại, hộ kinh doanh nhỏ, cá thể hay người bán hàng lẻ có thể lựa chọn một trong ba cách khai thuế chính. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là mỗi phương án đều đi kèm với một hệ thống nghĩa vụ, thời hạn và trách nhiệm riêng biệt. Việc lựa chọn đúng và thực hiện chuẩn là chìa khóa để tránh rủi ro.

1. Khai Thuế Theo Từng Lần Phát Sinh

Phương án này phù hợp nhất với những người kinh doanh không liên tục, theo mùa vụ, hoặc chỉ phát sinh doanh thu vào những thời điểm nhất định. Ví dụ điển hình là các cá nhân bán bánh trung thu theo mùa, kinh doanh đồ Tết, hoặc mở quầy hàng lưu động tại các dịp lễ hội.

Với hình thức này, bạn chỉ cần khai thuế và nộp thuế mỗi khi có doanh thu hoặc hoạt động bán hàng phát sinh, không bị ràng buộc bởi các kỳ kê khai cố định hàng tháng hay quý. Ưu điểm nổi bật là sự linh hoạt, không bị áp lực về thời gian báo cáo định kỳ và không cần ghi nhận giao dịch thường xuyên nếu không có phát sinh.

Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất và cũng là cảnh báo quan trọng là rủi ro bị phạt nếu bạn quên khai báo hoặc nộp muộn. Hình phạt thuế thường rất nghiêm khắc, có thể bao gồm phạt tiền, tính lãi chậm nộp, và thậm chí là nguy cơ bị cơ quan thuế kiểm tra toàn diện. Do đó, bạn phải cực kỳ chủ động theo dõi và lên lịch khai báo để không bị phát hiện sai sót về sau. Ví dụ, nếu bạn mở sạp bánh chưng trong 2 tuần dịp Tết và quên kê khai doanh thu của một ngày, khoản phạt có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của bạn.

2. Khai Thuế Theo Hình Thức Khoán

Hình thức thuế khoán từng là lựa chọn phổ biến của nhiều hộ kinh doanh nhỏ bởi sự tiện lợi và đơn giản. Cơ chế vận hành của nó là bạn khai báo doanh thu trung bình ước tính mỗi tháng với cơ quan thuế, sau đó cơ quan thuế sẽ ấn định một mức thuế cố định mà bạn phải nộp hàng tháng hoặc quý. Ưu điểm chính là dễ tính toán, không lo sai sót nhỏ nhặt trong từng giao dịch, tiết kiệm thời gian ghi chép sổ sách kế toán chi tiết, và giúp bạn quản lý dòng tiền tốt hơn vì biết trước khoản phải nộp.

Tuy nhiên, hình thức này cũng có những nhược điểm cố hữu. Nếu cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng khác phát hiện thu nhập thực tế của bạn cao hơn nhiều so với mức đã khai báo, bạn sẽ bị truy thu số tiền thiếu kèm theo phạt và lãi phát sinh. Điều này cũng khiến bạn bị động trước những biến động doanh thu thực tế.

Điều quan trọng nhất cần lưu ý là: Theo lộ trình hiện đại hóa quản lý thuế, hình thức thuế khoán dự kiến sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn từ năm 2025. Điều này có nghĩa là các hộ kinh doanh đang áp dụng hình thức này cần chủ động chuẩn bị sớm cho việc chuyển đổi sang hình thức kê khai theo doanh thu thực tế hoặc kê khai theo từng lần phát sinh.